Κ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ

Οι μαθητές κλήθηκαν να παρουσιάσουν τις σκέψεις τους αφού συζητήθηκε στην τάξη η πολιτική κατάσταση που επικρατούσε την εποχή που έζησε ο ποιητής και άκουσαν μελοποιημένα ποιήματά του. Επίσης παρακολούθησαν το τελευταίο επεισόδιο της ΕΤ1 που διαπραγματευόταν τη ζωή του ποιητή στην Πρέβεζα, λίγο καιρό πριν την αυτοκτονία του καθώς και το θάνατο της Μαρίας Πολυδούρη στο φθισιατρείο.  Αφού παρουσιάσουμε τα δύο μελοποιημένα ποιήματά του καθώς και μερικά από τα λόγια του πριν την αυτοκτονία του, ας δούμε πώς εκφράστηκαν οι μαθητές για τον αξιόλογο μελαγχολικό ποιητή.

Κ. Καρυωτάκη, "Είμαστε κάτι" 

ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΡΙΝΙΩΤΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΡΙΝΙΩΤΗΣ

 Κ. Καρυωτάκη, "Πρέβεζα",(τραγουδά ο Β. Παπακωνσταντίνου) 

«Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερο μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περισσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι’ αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική.

Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ’ αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.

                                                                                                                                                                   Κ.Γ.Κ.

[Υ.Γ.] Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Ολη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ηπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.

-------

Ο Κώστας Καρυωτάκης γράφει ποίηση γύρω στο 1910-1920, δηλαδή σε μια εποχή η οποία επηρεάζεται από το λογοτεχνικό ρεύμα του Συμβολισμού. Ο Συμβολισμός χαρακτηρίζεται από μια μελαγχολική διάθεση και χρησιμοποιεί σύμβολα για να εκφράσει ιδέες και συναισθήματα. Ο Κώστας Καρυωτάκης φαίνεται πως ήταν ένας ποιητής ο οποίος εξέφραζε το ανικανοποίητο, συγκεκριμένα δεν αρκούνταν σε πράγματα με τα οποία οι περισσότεροι κοινοί άνθρωποι θα ήταν ευχαριστημένοι, αλλά ενδιαφερόταν και για παρά πέρα, πίσω από τα καθημερινά. Αμφισβητούσε τις τότε αξίες και παραδόσεις και κατέκρινε την τότε κοινωνική κατάσταση. Ακόμα ο Κώστας Καρυωτάκης αρνιόταν να συμβιβαστεί με την υποκρισία που υπήρχε γύρω του και τον δυσαρεστούσε η κατάσταση που επικρατούσε εκείνη την εποχή, δηλαδή η παρακμή και η απογοήτευση.

Από τη μαθήτρια Μαργαρίτα Παπαγιαννούλη

Το συναίσθημα που κυρίως μας προκαλείται όταν αναφερόμαστε στον Καρυωτάκη είναι η μελαγχολία. Κατά τη γνώμη μου ήταν ένας παράξενος και αρκετά ευαίσθητος ποιητής. Ήθελε να αποτραβηχτεί από τη κοινωνία του και να γίνει κάτι σαν επαναστάτης της γενιάς του, καθώς βίωνε τη δυσκολία προσαρμογής στην πραγματικότητα της ζωής. Το ποίημα του κατακλύζεται από το συναίσθημα της απαισιοδοξίας και κάθε λέξη του έχει ένα βαθύτερο νόημα που αποκαλύπτει ένα κομμάτι από τον ψυχικό του κόσμο. Αυτή η απαισιοδοξία, σύμφωνα και με τη ζωή του, προφανώς οφείλεται στην προσωπική και κοινωνική απογοήτευση που βίωνε. Άλλωστε μου φαίνεται λογικό πως ένας τέτοιος άνθρωπος που είναι ψυχικά και συναισθηματικά νεκρός δεν μπορεί να γράφει ποιήματα που να μιλούν για τη χαρά της ζωής ή τον έρωτα. Επίσης εντύπωση μου προκάλεσε το γεγονός ότι αυτοκτόνησε, επειδή ένιωθε πως σαν ποιητής δεν μπορούσε να επιτελέσει το κοινωνικό του καθήκον, γιατί λίγοι είναι εκείνοι που αισθάνονται έτσι. Κυρίως στην σημερινή εποχή που ο καθένας μας νοιάζεται για το ατομικό του συμφέρον και όχι για την κοινωνία στην οποία ζούμε, ο Καρυωτάκης αποτελεί ένα παράδειγμα. Βέβαια, αν δεν ήταν τόσο ευαίσθητος και δεν βίωνε την κατάσταση τόσο έντονα ίσως και να κατάφερνε να ζήσει αυτή τη ζωή που ονειρευόταν και να μην έφτανε στην αυτοκτονία. Τέλος, πιστεύω πως δύο επίθετα που θα χαρακτήριζαν τον Καρυωτάκη είναι: σπουδαίος και μελαγχολικος!

Από τη μαθήτρια Νίκη Λαγού

Η ποίηση του Καρυωτάκη δεν έχει ίχνος φιλολογίας, αισθηματισμού και φιλαρέσκειας, που υπάρχει σε αφθονία στους παλιότερους ποιητές. Αποπνέει την αίσθηση του μάταιου, του χαμένου, η στάση του είναι αντιηρωική και αντιιδανική. Ο Καρυωτάκης γράφει ποιήματα για το άδοξο, το ασήμαντο, ακόμα και το γελοίο, ως διαμαρτυρία, που φθάνει στο σαρκασμό.

Από τη μαθήτρια Στεργιανή Μπατζικώστα

Ο Κ. Καρυωτάκης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Μεταπολεμικής εποχής, και θεωρώ ο καλύτερος της γενιάς του. Από τα ποιήματα του συμπεραίνουμε πως υπήρξε ένας ανήσυχος άνθρωπος, με ηθικές αξίες και ιδανικά, ο οποίος  αντιστεκόταν στις μικροαστικές αντιλήψεις της εποχής.

Αντιπαθούσε  απόλυτα τις γυναίκες που έμπαιναν στα τότε ''καλούπια'', αυτές  δηλαδή που είχαν ως σκοπό της ζωής τους να παντρευτούν έναν οικονομικά ευκατάστατο άνδρα, να κάνουν πολλά παιδιά κι έπειτα να κουτσομπολεύουν ασυστόλως τον καθένα… Αντιθέτως, τον συνέπαιρναν οι ανεξάρτητες και φιλελεύθερες  γυναίκες που υποστήριζαν σθεναρά τις απόψεις τους, πηγαίνοντας κόντρα στο ''καλούπι'' της εποχής.

Κατά τη γνώμη μου ο Καρυωτάκης έπραττε κάνοντας κάτι  διαφορετικό για την εποχή  του, και θα μπορούσα να πω πως ζούσε κατά κάποιο τρόπο στον δικό του κόσμο και αισθανόταν διαφορετικός. Υπέφερε για την κατάντια  της  χώρας, υπήρξε  συνδικαλιστής, και για αυτόν το λόγο ''εξορίστηκε'' από κάποιους  πολιτικούς. Δεν υποστήριζε κάποιο κόμμα, καθώς θεωρούσε πως κανένα δεν μάχονταν για το καλό της διαλυμένης πατρίδας. Το γεγονός ότι η χώρα βρισκόταν σε τέτοια εξαθλίωση, κι επιπλέον η ψυχική-σωματική του κατάσταση - διότι έπασχε από σύφιλη και δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή με έναν γιατρό ή να πει το πρόβλημά του σε κάποιον στην Πρέβεζα- τον έκανε να νιώθει ψυχικά νεκρός. Έτσι αποφάσισε να βάλει τέρμα στην άχαρη ζωή του, προκειμένου να γλυτώσει από τη ''φυλακή'' του.

Δε συμμερίζομαι, αλλά ούτε και διαφωνώ με την απόφασή του να βάλει τέρμα στη ζωή του, να τα παρατήσει τόσο  εύκολα με έναν τέτοιο τρόπο. Σκέφτομαι ότι δεν ήταν ατομιστής και πέθανε γιατί δεν άντεχε να βλέπει τη χώρα του κατεστραμμένη, ότι δεν συμπεριφέρθηκε εγωιστικά (δεν τον ένοιαξε το δικό του συμφέρον). Παρόλα αυτά δεν πιστεύω πως πρέπει να εγκαταλείπουμε τόσο εύκολα, γιατί ό,τι και αν μας απασχολεί θα περάσει, θα έρθουν καλύτερες  μέρες. Και το θέμα είναι να βλέπουμε τη χαρά στα πιο μικρά πράγματα. Ο Καρυωτάκης δεν το έβλεπε αυτό, πιστεύω πως είχε πάψει από χρόνια να ζει, ήταν απλά ένα σώμα, και για αυτόν το λόγο αυτοκτόνησε. Όπως και να έχει, το σημαντικό είναι πως άφησε μια πολύ μεγάλη κληρονομία πίσω του. Ευτυχώς και οι νεότερες γενιές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, μέσα από τα ποιήματα του, μια τόσο σπουδαία προσωπικότητα!

Από τη μαθήτρια Τάνια Παπακώστα

Ο Καρυωτάκης είναι ένας άνθρωπος με ηθικό υπόβαθρο. Αντιστέκεται στα δεδομένα που έχει θεσπίσει το κράτος , είναι ενάντιά του. Έρχεται ενάντια στην πραγματικότητα. Προβληματίζεται πώς μπορεί να αλλάξει την παρούσα κατάσταση. Είναι άνθρωπος με πάθος και διακατέχεται από το συναίσθημα κυρίως της απογοήτευσης, γιατί δεν μπορεί να αλλάξει την κοινωνική πραγματικότητα.

                Η εποχή στην οποία έζησε είναι ταραγμένη. Ζει στη διάρκεια του μεσοπολέμου, όπου το κράτος στρέφεται εναντίον όλων και τους προκαλεί οργή. Κανείς δεν τολμούσε να πάει ενάντια στο κράτος, κι ας έκανε λάθη, γιατί τότε τιμωρούνταν. Οι αποφάσεις αυτές έβρισκαν αντίθετο τον Καρυωτάκη.

Από το μαθητή Γιάννη Μπατζικώστα

Ο Κώστας Καρυωτάκης ήταν ένας μεγάλος ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα. Ήταν ερωτευμένος με τη Μαρία Πολυδούρη, μια άρρωστη γυναίκα, η οποία ανταποκρινόταν  στον έρωτά του και του έγραφε συνεχώς ποιήματα για να του δείξει την αγάπη της. Η έλξη αυτών των δύο προσώπων δεν ήταν επιθυμητή από  όλους. Ο Κώστας συνουσιαζόταν συνεχώς με πόρνες για δικούς του λόγους. Εγώ πιστεύω ότι αυτό δεν ήταν σωστό, γιατί αγαπούσε τη Μαρία και όταν πήγαινε με τις πόρνες, ξεχνούσε τι πραγματικά ένιωθε για κείνη. Αυτό το δυνατό συναίσθημα έλξης που είχε δημιουργηθεί για κείνον, υπήρξε η πηγή έμπνευσης για πολλά ποιήματα της Πολυδούρη.

Από το μαθητή Θανάση Κωστούλα

O Καρυωτάκης ήθελε να αποτραβηχτεί από τη κοινωνία του, και αυτή συχνά του θύμιζε πως ζει μέσα της. Έπρεπε πρώτα να έρθει σε ρήξη με τον ίδιο του τον εαυτό. «Από χαρτί πλασμένα κι από δισταγμό, ανδρείκελα, στης Μοίρας τα τυφλά δυο χέρια χορεύουμε, δεχόμαστε τον εμπαιγμό, άτονα κοιτώντας, παθητικά, τ' αστέρια» γράφει στο ποίημα του Ανδρείκελα.

Δεν παραιτήθηκε από τη ζωή. Πάλεψε να γλεντήσει τη καθημερινότητα ακόμα και αν αυτή, φάνταζε οδυνηρή «Είναι το βράδυ απόψε θλιβερό κι εμείς θα το γλεντήσουμε το βράδυ,όσοι έχουμε το μάτι μας ογρό και μέσα μας τον άδη».

Ο έρωτας έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζωή του. Η πρώτη του αγάπη ήταν η Άννα Σκοδρύλη, την οποία γνώρισε ως έφηβος στα Χανιά. Η δεύτερη, και πιο γνωστή, ήταν η ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη. Με τη τελευταία συνδέθηκε ενώ ακόμα δεν είχε ξεχάσει την πρώτη. Η Πολυδούρη, σε μια απόδειξη απόλυτης αγάπης του ζητάει να παντρευτούν ενώ γνώριζε πως ο Καρυωτάκης έπασχε από σύφιλη. Υπήρχαν όμως και οι γυναίκες που του δημιουργούσαν αποστροφή «Ζωή σας όλη τα ωραία σας μάτια. Στα χείλη μόνο οι λέξεις των παθών. Ένα έχετ' όνειρο: τον αγαθόν άντρα σας και τα νόμιμα κρεβάτια».

Η ποίηση του σκοτεινή, καταραμένη, όπως των ποιητών που αγάπησε «των Πόε των δυστυχισμένων και των Μπωντλαίρ που εζήσανε νεκροί». «Φθονούσε» την αθανασία τους, πίστευε πως «μάταια στιχουργούσε» όμως ο Κώστας Καρυωτάκης άλλαξε μια για πάντα την Ελληνική ποίηση. Όσοι μέσα από τους στίχους του ένιωσαν τι θα πει «νηπενθές» του έδωσαν μια θέση δίπλα στους ήρωές του.

Από τη μαθήτρια Σοφία Πανωλή

Ο Κώστας Καρυωτάκης (30 Οκτωβρίου 1896 – 21 Ιουλίου 1928) ήταν Έλληνας ποιητής πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα τα απόγευμα της 21^ης Ιουλίου 1928. Θεωρείται ως ο κυριότερος  εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30γλώσσες. Η ποίησή του διδάσκεται σε αρκετά πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. Για το έργο του έχουν γραφτεί εκατοντάδες βιβλία και εργασίες, πραγματοποιήθηκαν δεκάδες ειδικά συνέδρια.

Ένα αποσπασματικό ποίημά του…

Ψεύτικα αισθήματα ψεύτη του κόσμου!

Μα το παράξενο φως του έρωτός μου

φέγγε στου σκοτεινού δρόμου την άκρη:

με το παράπονο και με το δάκρυ,

κόρη χλωμόθωρη, μαυροντυμένη.

Κι είναι σαν αίνιγμα και περιμένει.

Λάμπει το βλέμμα της απ’ την ασθένεια.

Σάμπως να λιώνανε χέρια κερένια.

Στ΄ άσαρκα μάγουλα, πως έχει μείνει

πίκρα το νόημα γέλιου που σβήνει!

Είναι το ανεξήγητο το μικρό στόμα

δίχως το μίλημα, δίχως το χρώμα.

Κάποια μεσάνυχτα θα σε αγαπήσω,

Μούσα.

Τα μάτια σου θα τα φιλήσω, να ΄βρω

γυρεύοντας

μες στα νερά τους τα χρυσονείρατα

και τους θανάτους, και τη βασίλισσα

λέξη του κόσμου, και το παράξενο

φως του έρωτός μου.

Από τη μαθήτρια Αργυρώ Λαφατζή